子曰天下有道丘不与易也

曾子曰zēng zǐ yuē：“敢问圣人之德gǎn wèn shèng rén zhī dé，无以加于孝乎wú yǐ jiā yú xiào hū？”子曰zǐ yuē：“天地之性tiān dì zhī xìng，人为贵rén wéi guì。人之行rén zhī xíng，莫大于孝mò dà yú xiào。孝莫大于严父xiào mò dà yú yán fù[24]，严父莫大于配天yán fù mò dà yú pèi tiān，则周公其人也zé zhōu gōng qí rén yě。昔者xī zhě，周公郊祀zhōu gōng jiāo sì[25]后稷以配天hòu jì yǐ pèi tiān；宗祀文王于明堂zōng sì wén wáng yú míng táng[26]，以配上帝yǐ pèi shàng dì。是以四海之内shì yǐ sì hǎi zhī nèi，各以其职来祭gè yǐ qí zhí lái jì。夫圣人之德fú shèng rén zhī dé，又何以加于孝乎yòu hé yǐ jiā yú xiào hū？故亲生之膝下gù qīn shēng zhī xī xià，以养父母日严yǐ yǎng fù mǔ rì yán。圣人因严以教敬shèng rén yīn yán yǐ jiào jìng，因亲以教爱yīn qīn yǐ jiào ài。圣人之教shèng rén zhī jiào，不肃而成bú sù ér chéng，其政不严而治qí zhèng bù yán ér zhì，其所因者本也qí suǒ yīn zhě běn yě。父子之道fù zǐ zhī dào，天性也tiān xìng yě，君臣之义也jūn chén zhī yì yě。父母生之fù mǔ shēng zhī，续xù[27]莫大焉mò dà yān。君亲临之jūn qīn lín zhī，厚莫重焉hòu mò zhòng yān。故不爱其亲而爱他人者gù bú ài qí qīn ér ài tā rén zhě，谓之悖德wèi zhī bèi dé；不敬其亲而敬他人者bú jìng qí qīn ér jìng tā rén zhě，谓之悖礼wèi zhī bèi lǐ。以顺则逆yǐ shùn zé nì，民无则焉mín wú zé yān。不在于善bú zài yú shàn[28]，而皆在于凶ér jiē zài yú xiōng[29]德dé，虽得之suī dé zhī，君子不贵也jūn zǐ bú guì yě。君子则不然jūn zǐ zé bù rán，言思可道yán sī kě dào，行思可乐xíng sī kě lè，德义可尊dé yì kě zūn，作事可法zuò shì kě fǎ，容止可观róng zhǐ kě guān，进退可度jìn tuì kě dù，以临其民yǐ lín qí mín。是以其民畏而爱之shì yǐ qí mín wèi ér ài zhī，则而象zé ér xiàng[30]之zhī。故能成其德教gù néng chéng qí dé jiào，而行其政令ér xíng qí zhèng lìng。《诗shī》云yún，‘淑shū[31]人君子rén jūn zǐ，其仪不忒qí yí bú tè[32]。’”

孔子圣迹图·梦奠两楹